Aşağıda iflas kararı verilmesinden iflasın kapanmasına kadar olan süreç İcra ve İflas Kanunu’nun ilgili hükümleri esas alınarak anlatılacaktır. Yazıda geçen madde hükümleri ayrıca belirtilmedikçe İcra ve İflas Kanunu’na ilişkindir.
İflasın Açılması ve Sonuçları
İflas, 165.madde uyarınca hükümle açılır ve hükümde açılma anı gösterilir. İflas kararı, ilgili iflas dairesine bildirilir. İflas dairesi kararı kendiliğinden ilgili mercilere bildirir, Ticaret Sicil Gazetesi’nde ve kanunda belirtilen koşulları taşıyan bir gazetede ilan eder.
İflas masası ise 184.maddede tanımlanmıştır. Buna göre iflas açıldığı zaman müflisin haczedilebilir olan bütün malları masayı oluşturur. İflas kapanmasına kadar müflisin uhdesinden geçen bütün mallar masaya girer. Bu masa alacakların ödenmesine tahsis olunur.
İflasın açılmasının bir diğer önemi, müflisin bütün borçlarını muaccel (talep edilebilir) kılmasıdır. İflas dairesi de iflas kararının kendisine tebliğinden itibaren müflisin mallarının defterini tutmaya başlar, gerekli tedbirleri alır.
İflasın İlanı, Masanın Oluşturulması ve İdaresi
İflas dairesi, iflas kararının tebliğinden itibaren iki ay içinde tasfiyenin türünü belirler. Tasfiye türleri adi tasfiye ve basit tasfiye olmak üzere iki tanedir (İİK m.208). Bu türler ilan usulleri ve işleyişleri açısından farklılıklar arz ettiğinden ayrı ayrı anlatılmasında yarar vardır.
- Basit Tasfiye (İİK m. 218)
Basit tasfiye daha az masraflı bir yöntem olup iflas dairesi alacaklıların menfaatlerine uygun olmak şartıyla masadaki malları paraya çevirir, başkaca bir işleme gerek kalmaksızın oluşturduğu sıraya göre alacaklılara dağıtır. Mallar paraya çevrilip alacaklılara dağıtıldıktan sonra tasfiyenin kapandığı ilan olunur.
Basit tasfiyede, iflas dairesi, alacaklılara alacaklarını ve iddialarını bildirmeleri için yirmi günden az ve iki aydan çok olmamak üzere bir süre verir. Basit tasfiye kanunda detaylı bir şekilde düzenlenmemiştir. Ancak doktrinde adi tasfiyeye ilişkin hükümlerin niteliğine uygun düştüğü ölçüde basit tasfiye için de uygulanacağı belirtilmektedir. Bu kapsamda, 218.maddede ilanın usulü belirtilmemişse de bunun 166.maddede yer alan usul olduğu çıkarımında bulunmak mümkündür. Söz konusu ilan Ticaret Sicil Gazetesi’nde ve kanunda belirtilen nitelikleri taşıyan bir gazetede yapılacaktır. Alacaklıların alacaklarını bildirmeleri için verilen süre son ilan tarihinden itibaren başlayacaktır.
Basit tasfiyenin usulü bu şekildedir. Basit tasfiyede alacaklılar toplantısı ve iflas idaresi yoktur. Basit tasfiyeye karar verildiği durumda, alacaklılar masrafları peşin vermek şartıyla adi tasfiye yönteminin kullanılmasını sağlayabilirler.
- Adi Tasfiye (İİK m. 219)
Adi tasfiyeye karar verildiği hallerde, iflas dairesi adi tasfiyeye karar verdiği tarihten itibaren on gün içinde 166.maddeye göre yapılacak bir ilanla durumu alacaklılara bildirir. Bu ilanla alacaklıların bir ay içerisinde alacaklarını masaya kaydettirmeleri gerektiği ve ilan tarihinden itibaren 10 gün içinde yapılacak ilk alacaklılar toplantısına gelme haklarının bulunduğu bildirilir. Adi tasfiye yönteminde alacaklılar toplantısı ve iflas idaresi gibi unsurlar vardır.
İflas idaresi ve iflas dairesinin görev ve sorumlulukları farklı olmakla birlikte, iflas idaresinin üyeleri alacaklılar toplantısında alacaklılar tarafından seçilir ve iflas idaresi bu şekilde oluşur. İflas idaresi, masanın idaresi kapsamında kaydedilen alacakları inceler ve bir sıra cetveli oluşturur. Düzenlenen sıra cetvelinin iflas dairesine bırakılması gerekir. Kanunda bunun için öngörülen süre, 232.maddede “Alacakların kaydı için muayyen müracaat müddeti geçtikten sonra ve iflâs idaresinin seçilmesinden itibaren en geç iki ay içinde iflâs idaresi tarafından 206.ncı ve 207.nci maddelerde yazılı hükümlere göre alacaklıların sırasını gösteren bir cetvel yapılır ve iflâs dairesine bırakılır” şeklinde düzenlenmiştir. İflas idaresi sıra cetvelinin oluşturulup iflas dairesine verildiğini 234.madde uyarınca 166.maddede belirtilen usule uygun olarak ilan eder. (bu sıra cetveline itiraz usulü 235.maddede düzenlenmiştir)
Sıra cetvelinin oluşturulmasından sonra 237.madde uyarınca 166.maddedeki usulle alacaklılar, ikinci alacaklılar toplantısına davet edilir. Bu ilan toplantı tarihinden en az yirmi gün önce yapılmış olmalıdır. İkinci alacaklılar toplantısından sonra paraya çevrilen masa malvarlığı alacaklılara dağıtılır, iflas idaresi iflas kararını veren mahkemeye son bir rapor verir. Mahkeme tasfiyenin bittiğini anlarsa kapanma kararı verir (Bu karara karşı 254.madde uyarınca kanun yollarına başvurulabilir).
Önemli Hükümler:
Müflise borçlu olan kimselerin, borçlarından kurtulmaları için iflas masasına ifada bulunmaları gerekmektedir. Ancak iflas kararı ile iflasın ilanı arasında belirli bir zaman olduğu için 192.maddeye göre ilandan önce müflise borcunu ifa eden kimsenin borcundan kurtulacağı düzenlenmiştir.
Alacaklılar için ilanda belirtilen sürenin kaçırılması halinde, 236.maddede zamanında kaydettirilmeyen alacakların iflasın kapanmasına kadar kabul edileceği düzenlenmiştir. Geç yapılan müracaat kabul edilirse, sıra cetveli buna uygun olarak düzelttirilir ve ilan edilir. Ancak geç müracaattan doğan masraflar, geç başvuran alacaklı üzerinde bırakılır. Ayrıca, geç başvuran alacaklı kendisinden önce yapılan paylaşmalara iştirak edemez.
İflasın adi tasfiye yöntemi ile tasfiye edileceği kararlaştırılmış ancak açılma tarihinden altı ay içinde sonuçlandırılamamışsa, alacaklılar toplanarak basit tasfiye yöntemine geçilmesine karar verebilir. Bu karar verilmezse icra mahkemesi somut olayın özelliklerine göre süreyi uzatabilir.
İlk Alacaklılar Toplantısı
Alacaklılar, adi tasfiye kararı üzerine yapılan ilanda belirtilen yer, gün ve saatte toplanırlar ve buna birinci alacaklılar toplantısı denir. Birinci Alacaklılar Toplantısı İcra ve İflas Kanunu’nun 221.maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde uyarınca Birinci Alacaklılar Toplantısı’na iflas müdürü veya yardımcılarından biri başkanlık eder. Bu toplantının önemli amaçlarından bir tanesi büro oluşturmaktır. Bu büro alacaklı oldukları noter veya ipotek senedi gibi resmi senetle yahut 68/b (borçlu cari hesap veya kısa, orta, uzun vadeli kredi şeklinde işleyen kredilere ilişkin sözleşmeler) ve 150/ı (borçlu cari hesap veya kısa, orta, uzun vadeli kredi şeklinde işleyen nakdi kredileri ve gayri nakdi kredileri teminen alınan ipotekler) maddelerinde belirtilen belgelerle sabit olan kimselerden oluşturulur. Bu şekilde oluşturulan büronun görevi, tereddüt halinde, toplantıya kimlerin katılıp kimlerin katılamayacağını tespit ve toplantıda kullanılan oyların geçerli olup olmadığı tespittir. Bu büro, iflas idaresinden farklı bir yapı olup iflas idaresini oluşturacak altı kişi birinci alacaklılar toplantısında aday gösterilecektir.
Toplantı Nisabı ve Karar Nisabı
Birinci Alacaklılar Toplantısı’na ilişkin olarak toplantı nisabı ve karar nisabı söz konusudur. Toplantı Nisabının, “kendileri ve mümessilleri bulunan alacaklılar, malum alacaklar tutarının en az dörtte birini temsil etmesi” halinde oluşacağı belirtilmektedir. Ayrıca, toplantıda bulunanlar beş kişiden az ise, bunların alacak tutarının yarısına sahip olması şartıyla Toplantı Nisabı’nın oluşacağı belirtilmektedir. Karar Nisabı ise alacak tutarının yarısından fazlası olarak belirtilmiştir.
Birinci Alacaklılar Toplantısında Yapılacaklar
Toplantıya başkanlık eden iflas müdürü mevcut durum özelinde masanın aktifi ve pasifiyle ilgili açıklama yapar. Yukarıda belirtildiği gibi iflas idaresi için aday gösterilir. Birinci Alacaklılar Toplantısı’nda kanunda belirtilen bazı acele kararlar alınabilir. Bu acele karar 224.maddede şu şekilde sayılmıştır: müflisin sanat veya ticaretinin devamı, fabrikaları, imalathaneleri ve üretime yönelik sair yerleriyle mağazalarının, eşya depolarının, perakende satış dükkânlarının faaliyetlerine devam edip etmemesi, muallak davalar ve pazarlıkla satışa ilişkin kararlar. Belirtilen bu hususlar dışında da aciliyet arz eden hususlarda da karar alınması mümkündür. Ayrıca müflis konkordato teklif ederse, tasfiyenin tatil edilmesine de karar verilebilir.
Birinci Alacaklılar Toplantısı’nda alınan kararlara karşı, kararların alınması sırasında olumsuz oy kullananlar alacaklılar 225.madde uyarınca şikayet yoluna başvurabilir.
Birinci Alacaklılar Toplantısı’nda oluşturulacak büronun görevleri düşünüldüğünde herhangi bir tereddüte yer vermemek adına önceden ibraz edilen alacak kayıt dilekçesiyle beraber alacağın dayandığı belgenin götürülmesi yararlı olabilir. Böylece bu belgeler, büro toplantıya kimlerin katılıp kimlerin katılamayacağını tespit ederken gösterilebilir. Oy kullanırken, kullanılan oyun geçerliliğinin kanıtı adına da bu belgenin götürülmesi yararlı olabilir. Büroya katılmak isteği olması halinde ise yukarıda belirtilen belgelerin bulundurulması şarttır. Büronun görevleri belirtilenler ile sınırlı olup tasfiyeyi gerçekleştirmekle görevli olan iflas idaresi ile karıştırılmaması gerekir.
Yasal Uyarı
İşbu yazı hukuki danışmanlık ya da tavsiye olarak kabul edilemez ve avukat – müvekkil ilişkisi doğurmaz.
Turkish 
English